طلبه نایینی

انسان که با کار و تلاش فراوان زندگی خود و خانواده را تامین می کند دوست دارد که این زحمت کشیدن او هم برای سعادت این جهان فانی استفاده شود و هم خداوند متعال اجر بدهد که این در احادیث بسیار آمده است. علاوه بر این مسئله واقعیتی دیگر در مورد کار کردن وجود دارد که انسان شغلی را که بدست می آورد خداوند پشتوانه او باشد در تامین نیازهای دنیایی او.
در روایتی از امام صادق(علیه السّلام) آمده است:
«اعلم یا مُفضَّل! …… جَعلُ(الله) الخُبزَ مُتَعَدِّراً لا یَنالُ إلا بالحیله والحرکه، لیکونَ للانسان فی ذلک شغلٌ یَکُفَّه عمّا یُخرِجُه إلیه الفَراغُ مِنَ الاشَر و اللبت»
امام صادق(علیه السّلام): بدان ای مفضل! خدا(به دست آوردن) نان را دشوار قرار داده است که جز با تدبیر و حرکت به آن دسترس پیدا نمی شود، تا در این کار برای انسان شغلی فراهم شود، که او را از پیامدهای بیکاری، یعنی سبکسری و بیهوده گی باز دارد.

الامام الباقر(علیه السّلام): قال راوی الحدیث: متألقُه عن الرجلِ یَتَقَبّلَ العملَ فلا یَعَملُ فیه و یدخله الی آخر، یَریحُ فیه؟
امام باقر(علیه السّلام): راوی حدیث می گوید: از آن امام درباره این پرسیدم که کسی انجام دادن کاری را متعهد می شود و لیکن خودش کاری انجام نمی دهد و آن را به دیگری واگذار می کند، آیا حق سود بردن از این راه دارد؟ فرمود:«نه».

الامام الباقر(علیه السّلام) أو الصادق(علیه السّلام): محمد بن مسلم، عن أحدهما، قال: سألتهُ عن الرّجل الخیاطَ یَتَقبلُ العملَ فَیَقُطَعُهَ و یُعطیه مَن یَخیطهُ و یَستَفُضِلُ، قال: لا بأسَ، قد عمل فیه.
امام باقر(علیه السّلام) یا امام صادق(علیه السّلام)- محمدبن مسلم گوید، از یکی از دو امام پرسیدم: خیاطی کار دوختن لباس را می پذیرد و پس از بریدن پارچه دوختن آن را به دیگری وا می گذارد، و پولی به دست می آورد؟ فرمود: عیبی ندارد، چون کاری در آن کرده است.
با توجه به این احادیث بیشتر متوجه می شویم که فردی که در اجتماع کاری را انجام می دهد بدون زحمت و فعالیت مزد او پاک و حلال نخواهد بود. در این مورد فرد کاری انجام داده ولی در جایی که آمده فردی کاری انجام نداده سود به آن تعلق نمی گیرد.
الامام الباقر(علیه السّلام)، أو الصادق(علیه السّلام): … عن محمد بن مسلم، أنّه سُئل عن الرّجلٍ یتقبَلُّ بالعمل فلا یَعمَلُ فیه و یوفیه الی آخر، صربَحُ فیه؟ قال: لا، إلّا أن یکون قد عَمِل فیه شیئاً.
امام باقر(علیه السّلام) یا امام صادق(علیه السّلام) – محمد بن مسلم می گوید، پرسیدند : مردی کاری قبول می کند و آن را بی آنکه خود کاری انجام داده باشد- به دیگری می سپارد آیا حق دارد از این کار سودی ببرد؟ فرمود: (نه مگر اینکه قسمتی از آن کار را انجام داده یباشد)

النبی(صلی الله علیه و آله و سلم): مَن احیا أرضاً میتَه فَهِیَ لَه، و لیس للرق ظالمٍ حقٌ.
پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم): هر کس زمین مرده ای را زنده کند از آنِ او می شود. و کاشتِ ستمگر را حی نیست.
یعنی: پس از احیای زمین به دست یک یا چند کشاورز، اگر کسی و قدرتمندی بیاید و چیزی در ان زمین بکارد، یا ساختمانی بسازد، با این کاشت و ساخت حقی به آن زمین پیدا نخواهد کرد.
و ما از این حدیث این درس را می گیریم که فردی که زمین را احیا کند برای کار او اینقدر ارزش قائل شده در اسلام که امنیت در شغلش برقرار است و فرد دیگر حق استفاده از ان زمین را ندارد چون فرد قبل او را احیا کرده است.