طلبه نایینی

نویسندگان “زهرا اسدی جامکانی ، راضیه پاکدامن نایینی”

سوء ظن یکی از رذایل اخلاقی است که خداوند درآیه ۱۲ سوره حجرات به صراحت انسان ها را از آن برحذر داشته است . بدگمانی به مردم از مسائلی مانند :آلودگی های درونی ، زندگی در محیط فاسد و همچنین حسد و عقده حقارت نشات می‌گیرد . سوءظن اگر بر انسان غالب شود، هم بر خود فرد اثر سوء می‌گذارد و هم برای جامعه پیامدهای بدی دارد .پیامدهایی مانند : تجسس و غیبت که سوءظن زمینه را برای جستجو و تجسس فراهم کرده و باعث غیبت می‌شود؛ خاموش شدن محبت و ایجاد نفاق در جامعه دیگر پیامد بدبینی است . فرد بدبین نمی‌تواند صادقانه کسی را دوست بدارد و اگر هم محبتی دارد از روی تظاهر است . بدبینی باعث سلب اعتماد و خاموش شدن روحیه تعاون در جامعه می‌گردد و افراد چون اطمینان به همدیگر ندارند به هم دیگر کمک نمی‌کنند در صورتی که در جامعه انسان‌ها به هم دیگر نیاز دارند ؛ افسردگی دیگر پیامد سوءظن است چون انسان موجودی اجتماعی است و وقتی سوءظن دارد نمی‌تواند با دیگران معاشرت داشته باشد و این باعث افسردگی او می‌شود ؛ به هم خوردن آرامش جامعه و رواج دشمنی نیز متاثر از سوءظن است و چه بسا باعث حادثه جبران ناپذیر شود و جامعه را دچار ناآرامی کند ؛ عدم درک درست از مردم و اجتماع نیز ،به وسیله بدبینی ایجاد می‌شود و افراد به خاطر این فکر انحرافی نمی‌توانند درک درستی از افراد و مسائل جامعه داشته باشند، بنابراین از وجود آدمهای با ارزش بی بهره می مانند و ترس در جامعه ایجاد می‌شود زیرا افراد همیشه نگران هستند که رازهایشان برملا شود و عیوب شان افشا گردد چرا که سوءظن باعث می‌شود افراد در زندگی دیگران خرد شوند و جستجو کنند. دادن صفت‌های ناروا و تهمت نیز اثر بدبینی است و افراد بدبین به خود اجازه می‌دهند تا هر صفت ناروایی را به دیگران نسبت دهند و باعث رواج گناه کبیره تهمت در جامعه می‌گردند ؛ ملامت و سرزنش در جامعه هم از بدبینی نشات می‌گیرد ، افرادی که به سرزنش دیگران مشغول می‌شوند از عیوب خود غافل می‌مانند ؛ سوءظن مانع خیرخواهی نسبت به دیگران می شود، فرد بدبین چون باطنی بد پیدا می‌کند دیگر خیر دیگران را نمی‌خواهد بلکه بدی طلب می‌کند .
از دست دادن دوستان و تنها ماندن نیز ،دیگر اثر سوءظن است ، هیچ فرد با شخصیتی نمی‌خواهد با افرادی که بدبین هستند و تهمت می زنند ، دوست شود و خود شخص بدبین هم از معاشرت با دیگران پرهیز می کند . چنین جامعه ای به هلاکت نزدیک می‌شود. حتی بدگمانی باعث بیماری های جسمی هم می شود وشخص نمی تواند کارهای اجتماعی خود را درست انجام دهد .
سوءظن ظلم بزرگی است زیرا باعث تهمتها و ریخته شدن آبروی مردم می شود و آینده افراد را در جامعه خراب خواهد کرد.
با توجه به عواقب زیادی که سوءظن دارد باید راهکارهایی به کار برد تا این که از این آسیب‌ها جلوگیری شود .راهکارهایی مثل پاک کردن درون و معاشرت نکردن با افراد فاسد و همچنین دوری ازغرور وکینه توزی و تقویت عزت نفس و نیز ترتیب اثر ندادن به سوءظن را می توان نام برد .
اگر انسان به عواقب بدگمانی توجه کند و این که چه پیامدهایی در دنیا و آخرت برای انسان به وجود می آید ، سوءظن را در وجود خود می کشد و همیشه نسبت به دیگران حسن ظن خواهد داشت .