جهل وحماقت زمینه گناه در انسان
جهل و حماقت زمینه¬ی گناه را در انسان به¬وجود می¬آورد و او را به سوی گناه می-کشاند. جهل به خدا، جهل به هدف از آفرینش، جهل به زشتی گناه و آثار آن.
همانطور¬که یک فرد جاهل و بیسواد غذای آلوده به میکروب را بر اثر جهل به آسانی می¬خورد ولی یک دکتر میکروب شناس، هرگز آن را نمی¬خورد، افراد هم بر اثر جهل خود مرتکب خطاها و گناهان زیاد می¬شود.خداوند می¬فرماید که حضرت لوط خطاب به قومش گفت:
«أَئِنَّكُمْ لَتَأْتُونَ الرِّجَالَ شَهْوَةً مِّن دُونِ النِّسَاء بَلْ أَنتُمْ قَوْمٌ تَجْهَلُونَ» .(آيا شما به جاى زنان از روى شهوت با مردها در مىآميزيد [نه] بلكه شما مردمى جهالت پيشهايد).
و نیز آمده:
«قَالَ هَلْ عَلِمْتُم مَّا فَعَلْتُم بِيُوسُفَ وَأَخِيهِ إِذْ أَنتُمْ جَاهِلُونَ » .(گفت آيا دانستيد وقتى كه نادان بوديد با يوسف و برادرش چه كرديد).
بی¬حیایی با جهل همراه است و هر جا جهل باشد، بی حیایی نیز حضور دارد و به همین جهت، بی¬حیایی از سپاهان جهل شمرده شده است. آلوده کردن خود به زشتی¬ها، شکستن حرمت خویش و پایین آوردن منزلت اجتماعی خود، نشانه¬های جهالت است. فرد خردمند نه خود را آلوده می¬سازد و نه حرمت دیگران را می¬شکند. از این¬جا می¬توان فهمید که میان جهالت و لئامت رابطه وجود دارد. همان¬گونه که میان عقل و کرامت رابطه وجود دارد. شخص جاهل از آنجا که پست و فرومایه است، نه ارزشی برای خود قایل است نه برای دیگران.
امام علی¬(علیه السّلام¬) می¬فرماید:
«ما اوقح الجاهل» (جاهل چقدر وقیح است.)
این فقط در قلمرو روابط اجتماعی نیست. در روابط میان انسان و خدا نیز همان گونه است. انسان جاهل، حرمت خدا را نیز نگه نمی¬دارد و به همین جهت از خدا هم شرم ندارد.
پیامبر¬اکرم(صلی¬الله علیه و¬آله و¬سلّم) در باب نشانه های جاهل می¬فرماید:
« لا یستحیی من الله و لا یذکره»(نه از خدا شرم می¬کند و نه او را یاد می¬کند. )
بنابراین یکی از علتهای رواج بی¬حجابی و خود¬آرایی زنان، جهل او می¬باشد. جهل، زمینه گناه است و باعث گستاخی فرد بر نافرمانی از فرمان خداوند و ارتکاب به رفتارهای زشت و ناپسند می¬باشد. دختران و زنانی که نسبت به فرهنگ حجاب و حیا جاهلند دست به انجام اعمال نا¬شایست و زشت می زنند و به خود¬آرایی خود می¬پردازند. همان¬گونهکه: امام علی (علیه السّلام) در حدیثی می¬فرمایند:
«الجهل معدن الشر، الجهل اصل کل شر، الجهل یفسد المعاد)»؛ (جهل مرکز زشتی است، جهل ریشه و پایه زشتی است، جهل موجب تباهی معاد انسان است.)
انسان جاهل در انجام کارهای خود روش و راه معتدلی ندارد، بلکه یا راه افراط و زیاده روی را دارد یا راه تفریط و کوتاهی. همان¬گونه که در حدیثی دیگر از امام علی (علیه السّلام) آمده است که:
«لا تری الجاهل الا مفرطاً أو مفرِّطاً »؛ (نمی بینی جاهل را مگر اینکه یا راه افراط و زیاده روی را می¬پیماید و یا راه تفریط و کوتاهی از حد اعتدال را).