طلبه نایینی

اللهم صل علی علی بن موسی الرضا المرتضی ، الامام التقی النقی ، و حجتک علی من فوق الارض و من تحت الثری ، الصدیق
الشهید ، صلوة کثیرة تامة زاکیة متواصلة متواترة مترادفة ، کافضل ما صلیت علی احد من اولیائک . )صلوات

 
«سرم شلوغ است»، «وقت ندارم حتی سرم را بخارانم»، «هفته‌‌ای 130-140 ساعت کار می‌کنم، ولی موفقیتی که به دست می‌آورم، متناسب با حجم کارم نیست» و… این جملات برای شما هم آشناست؟ اگر می‌خواهید بدانید که در کارتان از بهره‌وری لازم برخوردارید، یا دارید الکی وقت و انرژی و زمانتان را از دست می‌دهید، این 10 شاخص مهم را از دست ندهید.
1. بهره‌ ورها برای زندگی ماموریت دارند، پرمشغله‌ها ادای ماموریت را درمی‌آورند افراد پرمشغله مدام تظاهر می‌کنند که در گام‌های کوچک اعتمادبه‌نفس دارند و دقیقا می‌دانند که هر قدمی که برمی‌دارند، کجا می‌رود. آن‌ها تردیدهای خود را پنهان می‌کنند، درحالی‌که بهره‌ورها اجازه می‌دهند که دیگران تردید و دودلی آن‌ها و همه حساب و کتابی را که قبل از برداشتن هر قدم کوچکی با خودشان می‌کنند، ببینند، چون مقصدشان را به‌طور دقیق می‌شناسند.

2. پرمشغله‌ ها خودشان را درگیر اولویت‌های زیاد می‌کنند افراد پرمشغله، آن‌هایی که مدام از شلوغ بودن وضعیت زندگی‌شان و این‌که فرصت نفس کشیدن هم ندارند می‌نالند، خودشان را به نوعی درگیر اولویت‌های زیاد اما بی‌فایده کرده‌اند. می‌شود این‌طور گفت که در شرایطی که فرد بهره‌ ور فقط برای سه اولویت مهم تلاش می‌کند، فرد پرمشغله باید برای رسیدن به 25 اولویت خودش را به آب و آتش بزند! برای مثال فرد پرمشغله خودش را درگیر این می‌کند که چطور می‌شود خودروی بهتری ساخت، درحالی‌که فرد بهره‌ور سیستم بهتری را برای تولید خودرو ارائه می‌دهد.

3. وضوح قبل از عمل برای بهره‌ ورها اهمیت دارد نه عمل یک قانون کلی می‌گوید که 80 درصد از نتایج دلخواه شما حاصل 20 درصد از فعالیتی است که انجام می‌دهید. به‌طور قطع برای این‌که بتوانید روی 20 درصد از مهم‌ترین فعالیت‌های خود تمرکز کنید، باید به این موضوع فکر کنید که چه دلیلی برای انجامشان دارید. شفافیت ذهنی در خصوص دلایلی که برای انجام هر کاری دارید، از خود عمل مهم‌تر بوده و این عادت افراد بهره‌ور است. یکی از بهترین روش‌ها برای رسیدن به چنین شفافیتی، نوشتن رویدادهای روزانه، ثبت تجربیات و انگیزه‌ها و الهامات درونی است.

4. افراد بهره‌ ور درها را می‌بندند، پرمشغله‌ها هر دری را باز نگه می‌دارند داشتن برنامه خوب است، ولی این‌که ده‌ها برنامه متفاوت را در یک بازه زمانی کوتاه برای خودتان بچینید، معنی‌اش این است که به هیچ‌کدام نمی‌رسید. برای مثال اگر هدفتان این باشد که زبان فرانسه یاد بگیرید تا بتوانید نقش بیشتری در قراردادهای خارجی شرکتتان داشته باشید، یعنی باید آخر سال بتوانید فرانسه صحبت کنید. ولی اگر برنامه‌تان این است که تا آخر سال هم فرانسه یاد بگیرید، هم شرق ایران را بگردید، هم سه تا مقاله بنویسید، هم 30 درصد افزایش درآمد داشته باشید و…، در پایان سال فقط می‌توانید به زبان فرانسه سلام و علیک کنید.

5. افراد پرمشغله از شلوغ بودن سرشان گله می‌کنند، ولی بهره‌ورها نتیجه کارشان را به نمایش می‌گذارند استفن کینگ یکی از نویسنده‌های مشهور معاصر است که عقیده دارد نویسندگی به معنای تولید کلمه است. پس اگر کسی کلمه تولید کند، نویسنده است، اما اگر کلمه تولید نکند، پس نویسنده نیست. می‌بینید قضیه بهره‌ وری در کار هم به همین سادگی است. این‌که شما مدام درباره این صحبت کنید که سرتان شلوغ است یا هزارتا کار روی سرتان ریخته که باید به هر کدامشان برسید، لزوما تبدیل به آدمی بهره‌ ور نمی‌شوید. بهترین نشانه برای شناسایی افراد بهره‌ ور از پرمشغله این است که به نتایج کارشان توجه کنید، نه حجم کاری که در حال حاضر دارند.

6. پرمشغله‌ها زمان کم می‌آورند، اما بهره‌ورها برای آن‌چه اهمیت دارد، زمان می‌سازند هرچقدر از زمانتان را صرف بهانه آوردن و عذر تراشیدن کنید، فرصت‌هایتان را برای خلاق بودن از دست می‌دهید. افراد بهره‌ ور از این‌که زمان کمی در اختیارشان است، گلایه نمی‌کنند، بلکه به این موضوع توجه می‌کنند که آیا کارهایی که در حال حاضر دارند، در راستای اولویت‌هایشان هست یا نه. اگر نباشد، آن را انجام نمی‌دهند، حتی اگر یک روز کامل هم بی‌کار باشند.

7. افراد پرمشغله چندین مسئولیت را می‌پذیرند، اما بهره ‌ورها روی یک کار تمرکز می‌کنند افراد بهره‌ ور این تکنیک را به‌خوبی بلدند که چطور باید روی کارهای مختلف تمرکز کنند. آن‌ها برای پایان دادن به یک وظیفه و شروع کار بعدی، زمان مشخصی در نظر می‌گیرند و در این مدت اجازه نمی‌دهند که هیچ چیزی تمرکزشان را از بین ببرد. افراد پرمشغله به محض این‌که ایمیل جدیدی وارد اینباکس‌شان می‌شود، به آن پاسخ می‌دهند، اما بهره‌ ورها برای این کار زمان به‌ خصوصی در نظر می‌گیرند، چون می‌دانند که ایمیلشان سبدی از اولویت‌هاست که اولویت‌های دیگران است، نه خودشان.

8. پرمشغله‌ها زود «بله» می‌گویند اگر مهارت «نه» گفتن را یاد نگیرید، زندگی‌تان به میلیون‌ها بخش کوچک تقسیم می‌شود که اتفاقا اولویت خودتان هم نیست. درحالی‌که افراد بهره‌ ور وقتشان را صرف موضوعاتی می‌کنند که جزو ارزش‌های شخصی خودشان است.

9. افراد پرمشغله انتظار دارند سر دیگران هم به همان شدت شلوغ باشد افراد پرمشغله از این‌که ببینند سایر هم‌تیمی‌ها یا زیردستانشان وقت آزاد دارند و از کارشان لذت می‌برند، حرص می‌خورند و دچار استرس می‌شوند. درحالی‌که افراد بهره‌ ور دنبال خلق محیطی هستند که همه از بودن و کار کردن در آن لذت ببرند و برای رقابت کردن مشتاق باشند. افراد پرمشغله انتظار دارند که تلاش‌هایشان دیده شود، ولی بهره ‌ورها دنبال نتیجه هستند. پس هر وقت یاد گرفتید که چطور از مسیری که باید برای رسیدن به هدف طی کنید، لذت ببرید، تبدیل به آدمی بهره ‌ور می‌شوید.

10. بهره‌ ورها تغییر ایجاد می‌کنند، پرمشغله‌ها درباره تغییر حرف می‌زنند افراد موفق و بهره‌ ور وقتی برای حرف زدن درباره کاری که قرار است انجام دهند، اختصاص نمی‌دهند، بلکه درباره کاری صحبت می‌کنند که آن را به نتیجه

فقال‏ «وَ مِنْ آياتِهِ أَنْ خَلَقَ لَكُمْ مِنْ أَنْفُسِكُمْ» أي جعل لكم من شكل أنفسكم و من جنسكم‏ «أَزْواجاً» و إنما من سبحانه علينا بذلك لأن الشكل إلى الشكل أميل عن أبي مسلم و قيل معناه أن حواء خلقت من ضلع آدم (ع) عن قتادة و قيل إن المراد بقوله‏ «مِنْ أَنْفُسِكُمْ» أن النساء خلقن من نطف الرجال‏ «لِتَسْكُنُوا إِلَيْها» أي لتطمئنوا إليها و تألفوا بها و يستأنس بعضكم ببعض‏ «وَ جَعَلَ بَيْنَكُمْ مَوَدَّةً وَ رَحْمَةً» يريد بين المرأة و زوجها جعل سبحانه بينهما المودة و الرحمة فهما يتوادان و يتراحمان و ما شي‏ء أحب إلى أحدهما من الآخر من غير رحم بينهما قال السدي المودة المحبة و الرحمة الشفقة «إِنَّ فِي ذلِكَ» أي في خلق الأزواج مشاكلة للرجال‏ «لَآياتٍ» أي لدلالات واضحات‏ «لِقَوْمٍ يَتَفَكَّرُونَ»

 خداوندچنين فرمود:

وَ مِنْ آياتِهِ أَنْ خَلَقَ لَكُمْ مِنْ أَنْفُسِكُمْ أَزْواجاً: و از آيت‏هاى پروردگار آنكه قرار داده برايتان از نوع شكل و جنس شما جفتها (زنها) يى و اين خود منتى است زيرا بگفته «ابى مسلم» انسان بهم شكل خود گرايش بيشترى دارد. اما «قتاده» گفته مقصود آنكه «حوا» را از استخوان پهلوى «آدم» گرفتيم و سپس خلق نموديم، ولى بعضى گفته‏اند كه اصولا جنس زن از نطفه مرد گرفته شد و معنى آيه اينست.

 (1) لِتَسْكُنُوا إِلَيْها: تا بسوى آنان و در آغوششان بآسايش و آرامش بوده و بيكديگر انس بگيريد.

وَ جَعَلَ بَيْنَكُمْ مَوَدَّةً وَ رَحْمَةً: و قرار داده بينتان دوستى و مهربانى و مقصود بين زن و شوهر است كه آن چنان بهم دوستى و مهر مى‏ورزند كه هر يك دومى را بيش از هر چيز دوست ميدارد و «سدى» گويد محبت و رحمة همان مهربانى و شفقت است.إِنَّ فِي ذلِكَ لَآياتٍ لِقَوْمٍ يَتَفَكَّرُونَ‏: البته در اين خلقت زنان هم شكل مردان دلالت روشنى براى ملت متفكر بوده- تا بدان وسيله خداوند و خالق موجودات را بشناسند-.

[1] مجمع البيان فى تفسير القرآن    ج‏8    470   

1-” مودت” انگيزه ارتباط در آغاز كار است، اما در پايان كه يكى از دو همسر ممكن است ضعيف و ناتوان گردد و قادر بر خدمتى نباشد” رحمت” جاى‏ آن را مى‏گيرد.

2-” مودت” در مورد بزرگترها است كه مى‏توانند نسبت بهم خدمت كنند اما كودكان و فرزندان كوچك در سايه” رحمت” پرورش مى‏يابند.

3-” مودت” غالبا جنبه متقابل دارد، اما رحمت يك جانبه و ايثارگرانه است، زيرا براى بقاء يك جامعه گاه خدمات متقابل لازم است كه سرچشمه آن مودت است و گاه خدمات بلاعوض كه نياز به ايثار و” رحمت” دارد.

البته آيه مودت و رحمت را ميان دو همسر بيان مى‏كند ولى اين احتمال نيز وجود دارد كه تعبير” بينكم” اشاره به همه انسانها باشد، كه دو همسر يكى از مصاديق بارز آن محسوب مى‏شوند، زيرا نه تنها زندگى خانوادگى كه زندگى در كل جامعه انسانى بدون اين دو اصل يعنى” مودت” و” رحمت” امكان‏پذير نيست، و از ميان رفتن اين دو پيوند، و حتى ضعف و كمبود آن، مايه هزاران بدبختى و ناراحتى و اضطراب اجتماعى است.

جمع بندی:

و اما مساله” مودت” و” رحمت” در حقيقت” ملاط” و” چسب” مصالح ساختمانى جامعه انسانى است، چرا كه جامعه از فرد فرد انسانها تشكيل شده همچون ساختمان عظيم و پرشكوهى كه از آجرها و قطعات سنگها تشكيل مى‏گردد.

اگر اين افراد پراكنده، و آن اجزاء مختلف، با هم ارتباط و پيوند پيدا نكنند” جامعه” يا” ساختمانى” به وجود نخواهد آمد.

آن كس كه انسان را براى زندگى اجتماعى آفريده اين پيوند و ربط ضرورى را نيز در جان او ايجاد كرده است.

کارکردروانی خانواده  در تفسیر نمونه:[1]

وَ مِنْ آياتِهِ أَنْ خَلَقَ لَكُمْ مِنْ أَنْفُسِكُمْ أَزْواجاً لِتَسْكُنُوا إِلَيْها وَ جَعَلَ بَيْنَكُمْ مَوَدَّةً وَ رَحْمَةً[2]

دومين آيه مورد بحث نيز بخش ديگرى از آيات انفسى را كه در مرحله بعد از آفرينش انسان قرار دارد مطرح كرده مى‏فرمايد:” ديگر از نشانه‏هاى خدا اين است كه از جنس خودتان همسرانى براى شما آفريد تا در كنار آنها آرامش بيابيد” (وَ مِنْ آياتِهِ أَنْ خَلَقَ لَكُمْ مِنْ أَنْفُسِكُمْ أَزْواجاً لِتَسْكُنُوا إِلَيْها".و از آنجا كه ادامه اين پيوند در ميان همسران خصوصا، و در ميان همه انسانها عموما، نياز به يك جاذبه و كشش قلبى و روحانى دارد به دنبال آن اضافه مى‏كند:” و در ميان شما مودت و رحمت آفريد” (وَ جَعَلَ بَيْنَكُمْ مَوَدَّةً وَ رَحْمَةً).

کارکرد روحی و روانی خانواده

جالب اينكه قرآن در اين آيه هدف ازدواج را سكونت و آرامش قرار داده است، و با تعبير پر معنى” لتسكنوا” مسائل بسيارى را بيان كرده و نظير اين تعبير در آيه 189 سوره اعراف نيز آمده است.

به راستى وجود همسران با اين ويژگيها براى انسانها كه مايه آرامش زندگى آنها است يكى از مواهب بزرگ الهى محسوب مى‏شود.

اين آرامش از اينجا ناشى مى‏شود كه اين دو جنس مكمل يكديگر و مايه شكوفايى و نشاط و پرورش يكديگر مى‏باشند بطورى كه هر يك بدون ديگرى ناقص است، و طبيعى است كه ميان يك موجود و مكمل وجود او چنين جاذبه نيرومندى وجود داشته باشد.

به هر حال اين آرامش و سكونت هم از نظر جسمى است، و هم از نظر روحى هم از جنبه فردى و هم اجتماعى.

بيماريهايى كه به خاطر ترك ازدواج براى جسم انسان پيش مى‏آيد قابل انكار نيست.

[1] تفسير نمونه    ج‏16    393   
[2] سوره مبارکه روم آیه21